Maurar á jarðhitasvæðum á Suðurlandi. Eru þeir náttúrulegir á Íslandi?
Marko Mancini, doktorsnemi í Líffræði við Háskóla Íslands
Marko Mancini rannsakar hvort maurar af tegund Hypopenera eduardi séu að finna á jarðhitasvæðum á Suðurlandi.
Samkvæmt Náttúrufræðistofnun Íslands, fundust maurar við Gunnuhver sumrin 2001 og 2002. Við fundum síðan maura í Reykjadal við Hveragerði sumarið 2020. Af þessu má leiða líkur að því að maurar dvelji á jarðhitasvæðum á Íslandi.
Maurar á Íslandi
Við rannsökuðum nokkur jarðhitasvæði á Suðurlandi og Vesturlandi og fundum maura á fimm svæðum. Niðurstöður benda til að maurar þrífist við 25-30°C. Að auki gefa DNA rannsóknir og hegðunarmynstur til kynna að H. eduardi maurastofnar á Íslandi séu náskyldir.
Tvær aðal tilgátur um landnám þeirra standast, 1) maurarnir hafa nýlega numið land hér í samfloti með manninum og 2) þeir gætu hafa numið land án tilkomu mannsins (eftir hámark síðasta jökulskeiðs þegar hitastig á Íslandi var nokkrum gráðum hærra en það er núna). Þökk sé styrknum þá fáum við tækifæri til að rannsaka þessar tvær áhugaverðu tilgátur.
Einstök búsvæði finnast á jarðhitasvæðum
Okkar markmið verður að auka skilning á líffræðilegum fjölbreytileika og landnámi maura á svæðum þar sem ríkir kaldtemprað loftslag, ásamt eðli og áhrif innflutning lífvera sem geta haft áhrif á einstök búsvæði sem finnast á jarðhitasvæðum. Þökk sé stuðning Vísinda- og rannsóknarsjóð Suðurlands 2022, þá gafst okkur tækifæri til að rannsaka dreifingu, vistfræði og greina erfðafræðilega uppbyggingu Hypoponera eduardi maurastofnsins sem finnst á Íslandi á jarðhitasvæðum. Vinna okkar, sem hluta af doktorsnámi mínu og mastersnámi eins samnemenda, mun skoða þessi atriði og tilgáturnar að ofan um landnám maura til Íslands.
